Alles over stress & burn out
Wat is een burn-out?
Bij burn-out is het autonoom zenuwstelsel verstoord geraakt. Daardoor kan je je in eerste instantie hyperactief voelen; een opgejaagd, nerveus gevoel alsof je continu ‘aan’ staat. Dat komt door de hoge cortisol spiegel in je bloed, het zogenaamde stresshormoon. Daarnaast krijgt de cerebrale cortex (waar informatie ontvangen, verwerkt en geïnterpreteerd wordt) door een gebrek aan energie minder brandstof. Daarom is de concentratie slecht en het gedrag ineffectiever dan gebruikelijk. Ook kunnen er allemaal fysieke, emotionele, cognitieve of gedragsmatige problemen optreden. Ben je nog een stap verder dan ligt het cortisol spiegel plat en ben je volledig uitgeput. De accu is leeg. Het is verstandig om je dan ziek te melden om thuis de verstoorde stresshormoonbalans te laten herstellen en de accu te (leren) vullen. Net zo lang totdat je weerbaar genoeg bent om naar het werk terug te keren.
De officiële definitie luidt als volgt: ‘Burn-out is een werk gerelateerde staat van uitputting die gekenmerkt wordt door extreme vermoeidheid, verminderde vaardigheid in het reguleren van emoties en cognitieve processen, en mentale afstand. Deze vier kerndimensies gaan gepaard met een depressieve stemming, psychische spanningsklachten – zoals slaapproblemen, piekeren of paniekaanvallen – en met gedragsmatige en psychosomatische spanningsklachten. Het wordt veroorzaakt door een onbalans tussen hoge eisen en onvoldoende energiebronnen in de omgeving van de werkende. Daar kunnen persoonlijke kwetsbaarheden en/of problemen buiten het werk aan bijdragen.’
Oftewel, individuele kenmerken dragen hooguit bij aan een burn-out. Het ligt dus niet alleen aan de werknemer. Sterker nog, individuele kenmerken van een werknemer alleen kunnen niet doorslaggevend zijn of zij wel of niet een burn-out krijgen. De rol van de werkgever en de leidinggevende is heel bepalend bij het welzijn, de duurzame inzetbaarheid en bevlogenheid van hun medewerkers.
Dit is de rol van de werkgever en de organisatie:
- Werk dat energie geeft en waardevol is, ontwikkelingsmogelijkheden in zich draagt en mensen autonomie en participatie bij beslissingen biedt. Dit maakt dat mensen er plezier aan beleven en graag resultaten behalen.
- Teams en groepen die gewaardeerd worden, constructief samenwerken en ruimte bieden aan diversiteit, zorgen voor goede en bijzondere prestaties en geïnspireerde medewerkers. Duidelijkheid over doelen, rollen en taken, gecombineerd met vertrouwen in elkaar zijn de succesingrediënten voor goedwerkende teams.
- Leidinggevenden die weten wat belangrijk is voor mensen en door wie zij intrinsiek gemotiveerd raken. Uit veel onderzoek komt onweerlegbaar naar voren dat er een causale relatie is tussen bevlogenheid en werkperformance. Sterker nog: bevlogen medewerkers zullen niet snel uitvallen. Mentaal gezonde mensen vinden hun werk waardevol, presteren meer en verzuimen minder. De leidinggevende draagt hier direct aan bij.
- Organisaties en bedrijven die ervoor zorgen dat werk aansluit bij iemands vaardigheden en motivatie én de mogelijkheden bieden om te leren en te ontwikkelen. Die leidinggevenden aanstellen die medewerkers waarderen en begeleiden, zonder in te boeten op duidelijkheid over kaders van het werk en zich verantwoordelijk voelen voor een positief en psychologisch veilig werkklimaat. Zij dragen direct bij aan bevlogen en gemotiveerde medewerkers die vitaal en mentaal optimaal presteren.
- Ook werknemers moeten bottom-up in actie komen om een burn-out te voorkomen, maar de werkgever is daarbij medeverantwoordelijk voor het creëren van een psychologisch veilig werkklimaat. Hierin voelt de werknemer zich gesteund en gestimuleerd om proactief actie te nemen ter voorkoming van een burn-out.
Fases & kantelpunten burn out
De fasen en kantelpunten uit het Whitepaper Burn-out van het Nederlands Instituut van Psychologen geeft een nuttige inschatting van de verschillende fases voordat iemand uiteindelijk een burn-out heeft. Deze fases gaan van uitgerust naar vermoeid, overbelast, overspannen en uiteindelijk burn-out.
Lees via onderstaande knop hoe ik jou kan helpen door middel van mijn coachingsprogramma’s