Loslaten is tegenwoordig een populair begrip wat te pas en te onpas uit de kast getrokken wordt: ‘Gewoon loslaten, joh!’. Loslaten is ’t tegenovergestelde van vasthouden, maar dat had je zelf ook wel kunnen bedenken 🙂 Het is makkelijk gezegd, loslaten… Maar in de dagelijkse praktijk komt werkelijk loslaten maar weinig voor. Vasthouden is het onbewuste motto!

 

Ik ondervond het aan den lijve toen mijn man en ik besloten naar Nieuw-Zeeland te emigreren, onze reclamebureaus verlieten en ons huis in Amsterdam te koop zetten. Enkele van onze vrienden verklaarden ons terstond voor gek. Wij leidden immers een heerlijk leven, hadden ieder een goedlopend reclamebureau en een mooi gerenoveerd huis op twintig passen van het Vondelpark. En dat gingen we allemaal opgeven voor een of ander wild emigratieplannetje? Belachelijk!

 

Ons ego wil ontzettend graag vasthouden aan verworven zekerheden. Maar vasthouden is een zeer vermoeiende en inefficiënte ego-eigenschap. In de praktijk levert vasthouden meer verlies op dan winst. Je zult namelijk alles waar je wanhopig aan vasthoudt en wat toch wegvalt (en geloof me, dat is onvermijdelijk) ervaren als een ultiem verlies: je levensbelangrijke baan die weggesaneerd wordt; je rots-in-de-branding-partner die ziek wordt en overlijdt; je bloedjes van kinderen die opgroeien en je steeds minder nodig hebben; je mooie auto die total loss wordt gereden; je geweldige business-deal die op het laatste moment afketst. Het zijn rampen van de bovenste plank en je leven stort op zo’n moment volledig in. Zou je ego echter niet aan al die ‘zekerheden’ – die allerminst zeker zijn – vasthouden en niet hechten, dan is het een stuk minder dramatisch als er iets onverwachts gebeurt en mensen en dingen uit je leven verdwijnen.

 

Waarom is loslaten eigenlijk gezonder? Vergelijk loslaten met een profielband. Een goede profielband heeft diepe groeven en ribbels. Op de weg komt slechts een beperkt deel van de band in contact met het asfalt. De ruimten ertussen, waar geen rubber zit, zorgen er juist voor dat de band optimaal op de weg ligt, zonder slippen en glijden. Een gladde band zonder groeven en ribbels maakt overal contact met de weg, en gaat glijden en slippen zodra er een beetje regen of sneeuw ligt. Kortom:

 

• Hoe meer de gladde band zich hecht aan het asfalt, met z’n totale oppervlak dus, hoe minder grip deze heeft. 

• Hoe meer open ruimten de profielband heeft, hoe steviger deze op de weg ligt — zelfs als het glad is.

 

Het is dus zaak om jezelf van een gladde band, die zich overal aan vasthecht, in een profielband te veranderen: met genoeg lucht en ruimte. Lucht en ruimte zorgen ervoor dat je meer grip hebt op je leven. Vasthouden is een onbewust proces en levert, net als een gladde band, allerlei drama’s en angstige toestanden op. Leren loslaten is een stuk gezonder en relaxter, alhoewel je wel je koppie erbij moet houden. Maar dan levert het je rust en vertrouwen op: je blijft immers stevig op de weg en glibbert niet langer alle kanten op.

 

Hoe logisch dit ook klinkt, verreweg de meeste van ons zijn toch bezig om vast te houden. Waarom is loslaten meestal geen optie?

 

• We weten niet beter. Onze ouders en leraren hebben ons dit bijgebracht omdat zij ook nooit anders hebben leren denken. Ik ben opgegroeid met het idee dat je als vrouw je mannetje moet staan, dus heb ik me jarenlang krampachtig vastgeklemd aan carrière, geld en status.

 

• Ons ego is bang om de controle te verliezen. Het woord ‘verliezen’ zegt al hoe akelig we dat moeten vinden. Als we situaties en mensen niet meer naar onze hand kunnen zetten, blijft er nogal weinig voor het ego over. En dus spoort het ego ons aan om grip te houden, ons ergens in vast te bijten, op leven en dood onze mening te verdedigen. Want loslaten is voor het ego geen optie. Het glijdt en slipt liever van de weg dan dat het loslaat, omdat het niet zo slim is te bedenken dat de lucht en ruimte van een profielband meer grip op de weg geeft en dus effectiever is. 

 

• Het idee van controle verliezen is een onbewuste gedachte, en dat is als een schaduw in de hoek van een donkere kelder. Onbewuste gedachten zijn uiterst bedreigend, omdat we deze nooit kritisch tegen het licht houden en we niet kunnen zien waar we eigenlijk bang voor zijn: het verlies van waardering van de groep waartoe we behoren. Op een veel dieper niveau gaat het hier om doodsangst. We zijn bang dat als we de controle loslaten, we in elkaar storten en aan lager wal raken. Bang om een mislukkeling te zijn en veracht te worden. Bang om sociaal verstoten te worden.

 

Het ego is wanhopig op zoek naar waardering en verstikt daarmee relaties. Veel mensen houden vast aan hun partner, hun kinderen en zelfs hun kleinkinderen alsof hun leven ervan afhangt. Ze weigeren enige ruimte te geven, ketenen zich daarentegen juist vast en ontnemen de ander alle lucht. Net zolang totdat de relatie in een slip raakt en genadeloos van de weg schiet. Gehechtheid in relaties is het tegenovergestelde van liefde: het is afhankelijkheid van het ego. Jij wilt liefde, aandacht en waardering, en je doet er alles voor, zelfs als het de ander verstikt. Want het ego spoort je daartoe aan. Het ego kijkt immers niet naar het belang van anderen, het staat alleen in jouw dienst. Maar iedereen heeft lucht en ruimte nodig, ook degene van wie jij zo zielsveel houdt en van wie je denkt dat je niet zonder kunt. Zodra je kunt loslaten, ontstaat er ruimte voor echte liefde om te groeien en te bloeien.

 

Je kunt het loslaten van verwachtingen, en dus het voorkomen van stress, angst en burnout, op allerlei manieren oefenen. Verwacht eens niet:

 

• Dat het feestje volgende week leuk zal zijn

• Dat de bakker je favoriete brood heeft

• Dat je ouders aardig zijn

• Dat je een salarisverhoging krijgt

• Dat je leven interessanter moet worden

• Dat je de man/vrouw van je leven ontmoet

• Dat je een mooi huis moet hebben

• Dat er morgen geen file zal zijn

• Dat jij bepaalt wat er gegeten wordt

 

Je zult merken dat zodra je mindful loslaten gaat inzetten, het leven opeens met je gaat meewerken. Je hoeft geen grip meer te houden op mensen en situaties, je hoeft niet meer te manipuleren, je hoeft niets meer naar je hand te zetten. De ruimte die loslaten creëert, geeft kleur en geur aan alles wat je onderneemt. Het blaast weer leven in dat afgeknepen en gefrustreerde denken van je. Het zorgt ervoor dat je bloed gaat stromen en je weer kunt gaan voelen. 

 

Je zult tot de ontdekking komen dat alles perfect verloopt zodra je de teugels laat vieren. De werkelijkheid is zoals ze is, en zodra je dat kunt accepteren zul je zien dat de werkelijkheid mooi is: mooier dan alles wat je ooit bij elkaar hebt kunnen manipuleren. Anderen zullen meer ontspannen op je reageren, waardoor relaties zich zullen verdiepen. Je familie, vrienden en collega’s zullen merken dat je aandacht en genegenheid minder voorwaardelijk zijn, waardoor zij meer zichzelf kunnen zijn en zich ook minder voorwaardelijk naar jou zullen opstellen. Met loslaten verlies je helemaal niets, je kunt er alleen maar mee winnen.

 

Succes!

Marisa

 

Marisa Garau is mindfulness-expert. Naast haar boeken over mindfulness biedt zij effectieve e-cursussen en inspirerende artikelen via haar website Growing Mindfulness. Lees meer in haar verdiepingsartikel over de power van loslaten.